Pompa ciepła jest urządzeniem, którego zadaniem jest pozyskiwanie jak największej ilości energii termicznej z otoczenia i przetworzenie jej na ciepło przeznaczone do ogrzania domu lub wody gospodarczej. Zależnie od wykorzystywanego źródła energii wyróżnia się trzy typy takich pomp – wodne, powietrzne i gruntowe.
Pompy gruntowe
Pompy tego rodzaju przystosowane są do pozyskiwania energii cieplnej nagromadzonej w głębszych partiach gleby w wyniku działania słońca. Do ich sprawnego działania konieczne jest wykonanie odwiertu do głębokości nawet 200 m, do którego wpuszcza się specjalną rurę. To do niej tłoczony jest czynnik o niskiej temperaturze, który pobiera ciepło, a następnie przenosi je do skraplacza. Tego typu pompy gruntowe mogą być wyposażone w wymiennik poziomy lub pionowy. Pierwszy zajmuje bardzo dużo miejsca, dlatego jest rzadziej wykorzystywany. Z kolei wymiennik pionowy wymaga specjalistycznego sprzętu do wykonania otworu. Aby uzyskać 1 kW mocy grzewczej, musi mieć głębokość około 20 m. Zaletą pomp gruntowych jest uniwersalność zastosowania – w każdego rodzaju budynkach i na działkach o każdej powierzchni.
Pompy powietrzne
Pompy wykorzystujące powietrze do zbierania energii cieplnej mają zazwyczaj spore rozmiary w porównaniu z podobnymi pod względem mocy pompami gruntowymi. Powietrze jest słabym magazynem ciepła, dlatego potrzebuje pokaźnego wymiennika, aby uzyskać odpowiednie ilości energii. Są to również urządzenia o najmniejszej efektywności, ale zarazem najtańsze. Pompy powietrzne doskonale sprawdzają się jako uzupełniające źródło ogrzewania w parze z tradycyjnymi systemami c.o. Do ich zalet można też zaliczyć łatwy i wygodny montaż oraz bardzo niskie koszty eksploatacji.
Pompy wodne
Pompy wodne są najbardziej skomplikowane konstrukcyjnie – nie tylko wymagają wywiercenia dwóch otworów, ale też obecności dodatkowej pompy, która wtłacza wodę gruntową do jednej ze studni. Niska temperatura wody powoduje parowanie czynnika chłodniczego w pompie. Aby uzyskać 1 kW mocy, konieczne jest przepompowanie 150 l/h. Koszty inwestycji oraz związane z nią utrudnienia z pewnością rekompensuje wydajność takich urządzeń, bowiem z uwagi na stałą temperaturę wód gruntowych są one uważane za najefektywniejsze. W praktyce stosuje się je w instalacjach o dużych mocach.